%0 Journal Article %T تحلیل سازوکارهای منجر به برداشت آب رودخانه هیرمند در افغانستان با تأکید بر پروژه دولت سازی در آن کشور %J فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک %I انجمن ژئوپلیتیک ایران %Z 1735-4331 %A شهبازبگیان, محمدرضا %A باقری, علی %A موسوی شفایی, سید مسعود %D 2016 %\ 09/22/2016 %V 12 %N 43 %P 168-190 %! تحلیل سازوکارهای منجر به برداشت آب رودخانه هیرمند در افغانستان با تأکید بر پروژه دولت سازی در آن کشور %K رودخانه هیرمند %K هیدروپلیتیک %K دولت­سازی %K ایران %K افغانستان %R %X رودخانه هیرمند از شمال شرق کشور افغانستان سرچشمه گرفته و پس از طی مسیری نسبتاً طولانی در آن کشور به‌سمت ایران جاری می­شود. اسناد و مدارک تاریخی حاکی از آن است که علاوه بر عامل هیدرولوژیکی یا همان ریزش­های جوی به‌صورت برف و باران، عوامل منطقه­ ای، توسعه­­ ای و بین‌المللی زیادی بر روی برداشت آب در کشور افغانستان و به‌تبع آن کاهش آورد رودخانه هیرمند به‌سمت ایران تاثیرگذارند. یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر برداشت آب رودخانه هیرمند در کشور افغانستان نقش سیاست­های کشورهای خارج از حوضه آبریز آن رودخانه، در افزایش انگیزه و توان عملیاتی کشور افغانستان در برداشت آب رودخانه هیرمند در آن کشور می­ باشد. نقش این عامل در برداشت آب در کشور افغانستان که از آن در ادبیات نوین مدیریت آب‌های مرزی تحت عنوان نقش بازیگر سوم نام برده می ­شود، در این مقاله مورد تحلیل قرار گرفته است. به‌دنبال تحلیل نقش عامل بازیگر سوم در برداشت آب رودخانه هیرمند در کشور افغانستان پس از حادثه 11 سپتامبر، به‌عنوان تأثیرگذارترین واقعه سیاسی و بین‌المللی در آن کشور، پروژه دولت­ سازی توسط ایالات متحده در کشور افغانستان با تمرکز بر نقش آن در برداشت آب رودخانه هیرمند مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا با استناد به آمار و ارقام بین‌المللی منتج از پروژه دولت­ سازی نقش آن پروژه در برداشت آب رودخانه هیرمند در کشور افغانستان، با ارائه سه سناریو توصیفی از تأثیر پروژه دولت­ سازی در برداشت آب وسپس تبدیل آنها به ارائه ­ای کمی از مهار آب رودخانه هیرمند در آن کشور تبیین می­ شود.   %U https://journal.iag.ir/article_55766_a3601152137d1eee16a9c57d1722db05.pdf