ORIGINAL_ARTICLE
نقش تفاوتهای مکانی در نگرش شهروندان نسبت به مشروعیت حکومت دینی مطالعه موردی: تهران
در این تحقیق رابطه مشروعیت و کارآمدی یک حکومت از نظر ساکنان قلمرو آن و تفاوتهای موجود بین مردم ساکن در دو منطقه مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به کارویژههای مورد انتظار از یک حکومت پرسشنامهای با تعداد 25 گویه طراحی و در بین جمعیت نمونه به تعداد 280 خانوار از ساکنان شمال و جنوب تهران عرضه شد تا معیارهای یک حکومت مقبول از نظر ایشان تعیین شده و تفاوت بین نگرشهای آنان مشخص شود.نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع یک حکومت متکی بر اصول و معیارهای اسلامی مورد نظر مردم است و علاوه بر معیارهای عقلی و قانونی رایج در همة جوامع، برخی معیارهای مذهبی ناشی از کارویژههای یک حکومت دینی نیز در مقبولیت حکومت موثر است. اما در نگرش مردمی که متأثر از پایگاه اقتصادی و اجتماعی خود، در شمال و جنوب این شهر سکونت دارند، تفاوت معناداری وجود دارد.
https://journal.iag.ir/article_57055_64a4739e0f96c7dd5ffa482bab7747dd.pdf
2008-09-22
1
24
حکومت
مقبولیت
جمهوری اسلامی ایران
محمدرضا
حافظنیا
1
ـ استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
مهدی
پورطاهری
2
- استادیار جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
حسین
ربیعی
3
- دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر امنیت مرزها مطالعه موردی: بخش مرزی نوسود شهرستان پاوه استان کرمانشاه
امروزه حفاظت و حراست از سرزمین در سراسر کره زمین برای تمام کشورها یک ارزش به حساب میآید. ضمانت تحقق این امر بدون شک مدیریت مرزها و داشتن مرزهایی با امنیت کامل میباشد. امنیت بنیادیترین نیاز هر جامعه و مهمترین عامل برای دوام زندگی اجتماعی بهشمار میرود. کشور ایران دارای مرزهای زیادی با همسایگان خود میباشد که ناامنی آنها نگرانیهایی را برای مرزنشینان و دولت مرکزی به وجود آورده است. در همین راستا اهمیت نقش سرمایه اجتماعی در روند توسعه جوامع، مسألهای است که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. هدف اصلی این مقاله بررسی ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی بر امنیت مناطق مرزی میباشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده است و اطلاعات به روش میدانی و با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است که در نهایت اطلاعات جمعآوری شده بهوسیله نرمافزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتهها نشان میدهد که ساکنان این بخش از مرز، اعتماد زیادی نسبت به یکدیگر دارند،. جامعة نمونه، ضمن تأیید مرزهای آرام در این منطقه، وجود برخی ناامنهایی مانند قاچاق کالا و مشروبات الکلی را تأیید میکنند.
https://journal.iag.ir/article_57056_b14dab0aab9044a0b354c650bf690654.pdf
2008-09-22
25
50
سرمایه اجتماعی
اعتماد
مشارکت
امنیت مرز
نوسود
کرمانشاه
محمدباقر
قالیباف
1
ـ استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
اسلام
یاری شگفتی
2
ـ کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
مهدی
رمضانزاده لسبویی
3
- کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل جغرافیایی منابع تهدید ملی در ایران
کشورها با تهدیدات و مخاطراتی مواجه هستند که بسته به شدت و اندازه آنها، توان چالشسازی در سطح محلی، ملی و بینالمللی را دارند. تهدیدات انسانساخت و تهدیدات طبیعی در فضای جغرافیایی ساز و کارهایی را ایجاد میکنند که کارکرد حکومت را از مسیر طبیعی آن خارج مینماید. نابرابری در توزیع فرصتها موجب عدم تعادل منطقهای در ایران شده است. این عدم تعادل منطقهای بر تمام روابط انسانی تأثیرگذار بوده و موجب شکلگیری منابع تهدید شده است. از سوی دیگر محیط طبیعی ایران نیز با تهدیداتی مواجه میباشد که در مقاطع مختلف زمانی چالشهایی را در سطح محلی و ملی در ایران بوجود آوردهاست.در این پژوهش تهدیدات بر مبنای عوامل انسانساخت و طبیعی تقسیمشده است. تهدیدات بر مبنای عوامل انسانی شامل: متغیرهای جمعیتی، قومی، مذهبی، چالشهای سیاسی، نابرابری اقتصادی و غیره است و تهدیدات طبیعتساخت عناصر فیزیکی محیط شامل: سیل، زلزله، خشکسالی، تغییرات آب و هوایی، بهمن، و غیره میباشد. گونهشناسی منابع تهدید بر اساس تقسیمبندی فوق با استفاده از دادههای آماری در محیط GIS مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسیهای صورتگرفته نشاندهنده تعدد و تنوع تهدیدات میباشد که در هر نوع سازماندهی سیاسی فضا میبایست مورد ملاحظه قرار گیرد. این پژوهش با مطالعه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و تحلیل دادههای آماری در نقشههای طراحی شده، به گونهشناسی منابع تهدید داخلی در فضای جغرافیای ایران میپردازد.
https://journal.iag.ir/article_57057_78d29dbaa9dcb330b2f3e64ed4e3e5cb.pdf
2008-09-22
51
81
منابع تهدید
سازماندهی سیاسی فضا
تهدیدات طبیعی
تهدیدات انسانساخت
ایران
حمیدرضا
محمدی
1
- استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
رومینا
e.roumina@modares.ac.ir
2
- دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ندیمه
سلیمنژاد
3
- مدرس مراکز تربیت معلم
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچههای مرزی بازتابهای توسعه مناطق مرزی؛ مطالعه موردی: بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستان ثلاث باباجانی، استان کرمانشاه
مبادلات تجاری مرزی یکی از شاخصهای اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز امرار معاش مردم مرزنشین میباشد و از این طریق مردم ساکن در نواحی مرزی کشورهای همسایه میتوانند در کنار هم و با هم از فرصتها و منابع مشترکاستفاده نمایند که این امر میتواند منجر به استمرار وپایداری دوستی و تفاهم طرفین، امنیّت و رونق اقتصادی و توسعه، ایجاد فرصتهای شغلی و شکلگیری یک نوع مزیت نسبی در مناطق مرزی گردد. علیرغم ظرفیتها و توانهای موجود در مناطق مرزی باید گفت یکی از ویژگیهای اصلی این مناطق، دوری از مرکز کشور است این مسأله جغرافیایی که بیشتر از طبیعت مناطق مرزی ناشی میشود و این دوری به لحاظ سیاستهای غیرآمایشی و مرکز محور بودن، پیامدهای نامطلوبی را برای مناطق مرزی به همراه دارد که مهمترین آن، محرومیت شدید و حاشیهای بودن این مناطق و قرار نگرفتن آنها در مسیر امواج آمایشی توسعه کشور است. تنگناهای موجود در دو سوی مرز باعث شده تا کشورهای همسایه برای توسعه مناطق مرزی، عدالت اقتصادی و اجتماعی و نیز افزایش همکاریهای متقابل منطقهای اقدام به ایجاد بازارچههای مرزی نمایند.
https://journal.iag.ir/article_57058_f1c3896285aead3ff77825990d257697.pdf
2008-09-22
82
109
عبدالرضا
رکن الدین افتخاری
1
ـ دانشیار جغرافیا، دانشعبدالرضا رکن الدین افتخاریـ دانشیار جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرسگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
محمد حسین
پاپلی یزدی
2
- استاد جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
عرفان
عبدی
3
- کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مبانی جغرافیایی خاستگاه آراء مردم در هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی
در نظامهای سیاسی دموکراتیک، مشارکت شهروندان بهعنوان موثرترین بازیگران فضا در فرایندهای سیاسی از عمدهترین دغدغههای سیاستمداران و دولتمردان بهشمار میرود. مشارکت شهروندان در امور حکومت شکلهای مختلفی دارد که بارزترین جلوه آن انتخابات است که در برخی کشورها نشاندهنده میزان مشروعیت نظام سیاسی نیز میباشد. انتخابات و رفتار انتخاباتی کنش و نگرشی سیاسی است که با کارکردهای ساختاری زیر سیستمهای اقتصادی و فرهنگی در سطح کلان نظام اجتماعی رابطه دارد. درواقع انتخابات در بسیاری از کشورها یک نظرسنجی فراگیر از شهروندان است و کمیت و کیفیت مشارکت انتخاباتی مردم میتواند میزان مشروعیت، کارآمدی نظام سیاسی، سیاستگذاریها و مقبولیت کارگزاران سیاسی را نشان دهد. شناخت رفتار انتخاباتی شهروندان و الگوی شرکت در انتخابات برای احزاب، سیاستمداران و دولتها از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا مشارکت فعال، گسترده و فراگیر جامعه در انتخابات به منزله پشتوانه ملی در سطح داخلی و اعتبار در سطح بینالمللی و منطقهای میباشد. انتخابات در ایران زمینه مشارکت مدنی شهروندان در امور سیاسی را فراهم کرده و به نظر میرسد مشارکت شهروندان در انتخابات پس از پیروزی انقلاب اسلامی بیانگر حضور ایدئولوژیکی و رویکرد قومی- قبیلهای ناشی از حس خاص مکانی شهروندان میباشد.بر این اساس تحقیق حاضر تلاش دارد با رویکردی علّی- تحلیلی به بررسی علل و عوامل مشارکت شهروندان در هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی پرداخته و به مقایسه این عوامل در فضای سیاسی مناطق مختلف جغرافیای ایران بپردازد و جایگاه جغرافیای انتخابات را در این مشارکت بررسی نماید.
https://journal.iag.ir/article_57059_270b2d43f8403247e81a0b1c701b17a8.pdf
2008-09-22
109
130
جغرافیای انتخابات
مجلس شورای اسلامی
مشارکت
شهروندی
منطقهگرایی
زهرا
پیشگاهیفرد
1
- دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
سید محمد جواد
شوشتری
2
- دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
عدالت فضایی در فضاهای دوگانة شهری (تبیین ژئوپلیتیکی الگوهای نابرابری در حاشیه کلانشهر مشهد)
حاشیهنشینی به مثابة یک فرآیند محلی، ملی و فراملی بازتاب فضایی عدم تعادلهای موجود در روند سیاستگذاریهای ملی و مختصات و مقیاس عملکردی ژئوپلیتیک سرمایه از یکسو و علل و عوامل درون منطقهای و محلی از سوی دیگر است و حاشیهنشینان با احتساب این موارد در حقیقت بازنده و معلول شرایط اجتناب ناپذیر فوقالذکر هستند که بویژه در کشورهای در حال توسعه، نقطة تلاقی متنهای فضایی روستایی و شهری یعنی نواحی حاشیه را به عنوان مکان ادامة حیات اجتماعی خویش اختیار میکنند. اینان نه حاشیهنشینان بلکه حاشیهراندگان جامعه و محکومین به تحمل آلام و مشقات زندگی در حاشیهاند که در فرجام تضادهای گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هویتی و حتی انسانی به امید تحقق نسبی آرمان عدالت فضایی، خود را در تقابل و چالش با فرامتن شهری یافتهاند. مقاله حاضر مبتنی بر تبیین بنیانهای اصلی نابرابری فضایی و اشارت درون منطقهای به چالشهای حاکم بر مناسبات متن و حاشیه در کلانشهر مشهد و فراسوی نگرشهای تسکینی و ترحمآمیز یا بالعکس نگرشهای ابزاری و فنمحور، در پی صورتبندی و پردازش مفهومی دیگری از حاشیهنشینی و دلایل ناظر بر آن است تا بدین طریق شاید در ایجاد زمینههای لازم برای ساماندهی شرایط نابسامان حاشیه مفید فایده واقع گردد.
https://journal.iag.ir/article_57060_1da4fad2a0303a1ccc7220bab8b0bba6.pdf
2008-09-22
131
156
عدالت فضایی
حاشیه
متن
نابرابری فضایی
جعفر
جوان
1
- دانشیار جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
عبدالله
عبداللهی
2
- استادیار جغرافیا، دانشگاه پیامنور مرکز میاندوآب
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نقش حس مکانی در هویت بومی مطالعه موردی: دانشجویان یاسوجی دانشگاههای تهران
مفهوم مکان و سیاستهای ناشی از مکان، حس مکان و هویت مکانی از جمله موضوعات مهم و مطرح در جغرافیای سیاسی کشورها قلمداد میشوند. حس مکان احساس وابستگی انسان نسبت به مکانی است که در آن زندگی میکند که در این بررسی می توان آن را با تجربه مکان، مکان دوستی، هویت مکانی و ریشهداری نزدیک و گاه مترادف دانست. این مقاله در پی درک و بیان این مسئله است که چرا و چگونه مکان بهعنوان یک مفهوم جغرافیایی، در میان افراد و گروهها احساسات متفاوتی از علاقه تا بیتفاوتی میآفریند؟ در این پژوهش حس مکان (بهعنوان متغیر مستقل) عاملی است که موجب تبدیل یک فضا یا محلی معمولی به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژهای برای افراد خاص مانند دانشجویان یاسوجی دانشگاههای تهران میگردد. روش تحقیق این مقاله تحلیلی - توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای و طرح پرسشنامه میباشد.نتیجه تحقیق نشان داد که فرهنگ قومی علیرغم آنکه تحت تأثیر فرهنگ عمومی قرار گرفته است اما در این تعامل توانسته سنتهای خود را حفظ کند و همچنان هویت بومی خود را با استفاده از ادبیات شفاهی ارائه نماید.
https://journal.iag.ir/article_57061_58336b8297a9c8ef282fc18474b478e5.pdf
2008-09-22
157
175
مکان
حس مکانی
هویت
یاسوج
مرجان
بدیعی ازنداهی
1
- استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
موسی
پناهندهخواه
2
- کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران
AUTHOR
راضیه
مختاری
3
- دانشجوی کارشناسی جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران
AUTHOR