انجمن ژئوپلیتیک ایران
فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک
1735-4331
2538-3698
7
24
2011
12
22
جهانی شدن و هویت: تناقضهای مفهومی در خاورمیانه
5
23
FA
محمود
سریعالقلم
ـ استاد علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
سیاستها بهطور کلی در منطقه خاورمیانه و بهطور خاص در جهان اسلام، بهواسطه حرکتهای اسلامی مشخص شدهاند. در کنار ناسیونالیسم، سوسیالیسم با همه تغییراتشان، اسلام سیاسی بهعنوان یک ساختار محترم مطرح شده است. هرچند در بسیاری از کشورها اسلام سیاسی یک جنبش که در اطراف یک حزب سیاسی و در برخی از کشورهای مانند سودان، پاکستان و افغانستان خود را به عنوان برچسب سازماندهی کرده است، «جمهوری اسلامی» تنها در مورد ایران است که اسلام بهعنوان یک مدل سیستماتیک حکومت مطرح است.<br /> مقاله حاضر در پی تحلیل این تحولات میباشد. تعدادی از پرسشهای مهم که در این زمینه قابل طرح میباشند، عبارتند از: 1- تا چه حد جنبش اسلامی از زمان معرفی آن در مصر در دهه 1930 و بعد از آن یک مدل برای اداره جامعه تولید کرده است؟ 2- اینکه این جنبشهای اسلامی در چه درجهای از واکنش نسبت به غرب استعمارگر بودهاند؟ 3- تا چه حد فرآیندهای جهانی شدن و اصول جنبشهای اسلامی مکمل یکدیگرند؟<br /> <br /> <strong></strong>
جهانی شدن,هویت,خاورمیانه,اسلام سیاسی
https://journal.iag.ir/article_56900.html
https://journal.iag.ir/article_56900_9fbb125930c66b2febb271746e58de93.pdf
انجمن ژئوپلیتیک ایران
فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک
1735-4331
2538-3698
7
24
2011
12
22
ناتو و سپر دفاع موشکی ملی
25
53
FA
عنایتالله
یزدانی
0000-0001-8087-3431
ـ دانشیار روابط بینالملل، دانشگاه اصفهان، اصفهان
eyazdan@ase.ui.ac.ir
مجتبی
تویسرکانی
- دانشجوی دکتری روابط بینالملل، دانشگاه تهران، تهران
سمیه
بهرامی
- دانشآموخته کارشناسی زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان
وضعیت موجود در روابط قدرتهای بزرگ از جمله ایالات متحده، فدراسیون روسیه، چین، اتحادیه اروپا و هند دلالت بر یک جنگ سرد جدید در زمینههای ژئوپلیتیکی، سیاسی، اقتصادی و نظامی دارد که کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، به رهبری ایالات متحده آمریکا علیه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به رهبری چین و روسیه دارند. جنگ سرد جدید شامل همه جنبههای روابط قدرتهای شرقی با کشورهای غربی و در وهله اول، روابط سیاسی میان روسیه و ایالات متحده آمریکا هست. برای پیدا کردن علائم در حال ظهور از جنگ سرد جدید در آغاز هزاره سوم میلادی، بخش عمده تمرکز بر مناطق ژئوپلیتیک مرکزی اوراسیا، شرق اروپا و خاورمیانه میباشد. در میان این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد: مسابقه تسلیحاتی مسکو و واشنگتن در زمینه سپر دفاع موشکی آمریکا در کشورهای اقماری اتحاد جماهیر شوروی سابق، خروج روسیه از نیروهای متعارف در اروپا، توسعه ناتو به شرق و خاورمیانه، رویارویی روسیه و ایالات متحده در بالکان و استقلال کوزوو، تهاجم روسیه به گرجستان و واکنش ناتو است، نگرانی غرب بهدلیل تسلط روسیه بر منابع انرژی و تلاش مسکو بر استفاده از انرژی بهعنوان یک ابزار سیاسی و همچنین عدم توافق کاخ سفید، کشورهای اروپایی، روسیه و چین بر سر قدرت هستهای ایران است.
جنگ سرد جدید,هارتلند جدید,اوراسیای مرکزی,سپر دفاع موشکی آمریکا,گسترش ناتو به شرق
https://journal.iag.ir/article_56901.html
https://journal.iag.ir/article_56901_8f604a5ea5fa103d935535afaf971696.pdf
انجمن ژئوپلیتیک ایران
فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک
1735-4331
2538-3698
7
24
2011
12
22
الگوی همکاری منطقهای در افق سند چشمانداز
54
77
FA
محمد
اخباری
ـ دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
محسن
چوپانی رستمی
ـ کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
ابوذر
میار عباسی
ـ کارشناس ارشد علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان
مطالعه حاضر از دیدگاه منطقهای دارای اهمیت پایهای بوده و همچنین در روند رشد همکاری در سراسر جهان دارای پیش زمینهای میباشد. تأثیرات بازارهای مختلف ـ سناریوهای با پایه همکاری و یا حکومتی ـ طبق این الگو به همراه بررسی ویژگیهای مناسبترین الگو برای همکاری منطقهای که باعث به وجود آمدن روند عمومی الگوی پیشرفت منطقهای شده است، بخش دیگری از این پژوهش را تشکیل میدهد. تحقیق حاضر بر پایه روش تحقیق توصیفی تحلیلی و تحلیل گفتمان انجام شده که از طریق آن دسترسی به اهداف چشمانداز پیشرفت 40 ساله ایران نیز بررسی شده است. این مطالعه نخست در مورد اهمیت جهانیشدن و منطقهگرایی بحث میکند و با بررسی جوانب رویکردهای قدیمی و مدرن منطقهگرایی ادامه پیدا میکند. علاوه بر این، الگوهای پیشرفت منطقهای بهطور مختصر از دو جنبه «الگوهای اقتصادی برای پیشرفت منطقهای» و «سناریوهای پیشرفت و همکاری منطقهای» مورد بررسی قرار گرفتهاند. بهعنوان نتیجه، الگوها و روندهای پیشرفت آسیای جنوبغربی پیشنهاد میشود.<br /> <br />
همکاری,الگو و سناریوی پیشرفت,منطقهگرایی,روند همکاری منطقهای,مدل همکاری چندبُعدی
https://journal.iag.ir/article_56902.html
https://journal.iag.ir/article_56902_d345d67549386a1aae9f17fb0ae85bd5.pdf
انجمن ژئوپلیتیک ایران
فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک
1735-4331
2538-3698
7
24
2011
12
22
موضوع فلسطین و شورای امنیت سازمان ملل متحد کاربرد حق وتو مانع از تحقق صلح بین المللی
78
99
FA
مجید
بزرگمهری
ـ دانشیار علوم سیاسی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین
علیرضا
محمدخانی
ـ استادیار علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان
موضوع سرزمینهای اشغالی فلسطین سرچشمه یکی از منازعات مستمر قرن بیستم بوده است. قضیه فلسطین برای سازمان ملل متحد و شورای امنیت همواره موضوعی بوده که صلح و امنیت بینالمللی را به چالش کشانده است.<br /> مسأله محوری مقاله حاضر، بررسی تفصیلی نقش و سیاستهای شورای امنیت در قبال موضوع فلسطین و سیاستهای اسرائیل میباشد و به دنبال بررسی این مسأله است که آیا شورای امنیت در قبال این موضوع به وظیفه اصلی خود یعنی حفظ صلح بینالمللی عمل کرده است یا خیر؟<br /> در این راستا نظریه انتقادی در روابط بینالملل را مبنای کار نظری قرار گرفته است. با تکیه بر اسناد شورای امنیت و موارد وتوی ایالات متحده آمریکا این نتیجه حاصل شده است که حق وتو و سیاستهای فشار آمریکا شرایطی را مهیا کرده است که شورای امنیت نتواند به وظیفه خود در این موضوع عمل کند. بررسی قضیه فلسطین در شورای امنیت بار دیگرضرورت انجام اصلاحات در سازمان ملل و بویژه در شورای امنیت را یادآور میگردد.<br /> <br />
فلسطین,شورای امنیت,حق وتو,سازمان ملل متحد,اسرائیل
https://journal.iag.ir/article_56903.html
https://journal.iag.ir/article_56903_ae0c92b60ff7c0957fa48f5716319f4d.pdf
انجمن ژئوپلیتیک ایران
فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک
1735-4331
2538-3698
7
24
2011
12
22
پراکندگی فضائی پدیده دموکراسی در جهان
100
119
FA
زهرا
پیشگاهیفرد
ـ دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران
محمد
زهدی گهرپور
- کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
این روزها دموکراسی بهعنوان یکی از دلمشغولیهای حکومتها و مردم کشورهای مختلف جهان درآمده است. در این میان تعدادی از کشورها توانستهاند این شیوه حکومت را به بهترین نحو ممکن برای مردم ساکن در قلمرو خود فراهم آورند. اینان با فراهم کردن آزادی بیان و آزادی مطبوعات و همچنین دیگر حقوق مورد انتظار از دموکراسی توانستهاند حاشیه امنیت بسیار بالایی در زمینههای مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برای مردم خود فراهم آورند.<br /> حرکت بهسوی دموکراسی، از دهه 1970 و با کودتای نظامی در پرتغال با شدت بیشتری دنبال شد، بهطوری که تا پایان قرن بیستم، امواج دموکراتیزاسیون بیشتر مناطق جهان را درنوردید و امروز نیز در بیشتر کشورهای جهان، حکومتها با تأسیس نهادهای دموکراتیک، برای رسیدن به این آرمان تلاش کردهاند.<br /> نگارندگان با بررسی دادههای شاخص اکونومیست، که کشورهای جهان را در سال 2008 در زمینه دموکراسی رتبهبندی کرده است، سعی در مشخص کردن آرایش فضایی این پدیده در سطح جهانی و آشنا کردن خوانندگان با نوع و شکل نظامهای سیاسی حاکم در مناطق مختلف کُره خاکی دارند.<br /> <br />
دموکراسی,دموکراتیزاسیون,شاخص اکونومیست,رژیم سیاسی,سنجش دموکراسی
https://journal.iag.ir/article_56904.html
https://journal.iag.ir/article_56904_947d620c489ce2c2e55fa411fe5c45e0.pdf
انجمن ژئوپلیتیک ایران
فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک
1735-4331
2538-3698
7
24
2011
12
22
جایگاه مفهوم سرزمین در دوران جهانی شدن
120
136
FA
محمدرئوف
حیدریفر
ـ استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیامنور، تهران
سرزمین یکی از محورهای کلیدی جغرافیای سیاسی میباشد. اما بحثهای زیادی در رابطه با کاهش اهمیت موضوع سرزمین در عصر جهانی شدن وجود دارد. در این زمینه بحث سرزمینزدائی توجه محافل دانشگاهی و علمی را به خود جلب کرده است، بهگونهای که برخی بر این اعتقاد هستند که جهانی شدن و سرزمینزدایی دارای معنای واحدی میباشند.<br /> مقاله حاضر با رویکردی نوواقعگرائی تلاش کرده است تا فرایند جهانی شدن را با دیدی سرزمینی تحلیل کند. به عبارت دیگر، درحالی که فرایندهای فراملی و فراسرزمینی انکار نمیگردد بلکه بر سرزمینسازی مجدد جریانها و پدیدههای گوناگون در دوره جهانی شدن تأکید میشود. فرض اصلی مقاله این است که سرزمین و مرز نمیتوانند حذف شوند، بلکه عملکرد آنها تغییر مییابد. همچنین، این اعتقاد نیز وجود دارد که نیاز انسان در رابطه با تفاوتها و جغرافیای آن، باعث میشود نقش سرزمین برای آینده تداوم یابد و جهانی شدن و فراملی شدن نقش و موقعیت سرزمین را در زندگی اجتماعی از بین نمیبرد.<br /> <br />
جهانی شدن,سرزمین,سرزمینزدایی,سرزمینسازی مجدد
https://journal.iag.ir/article_56905.html
https://journal.iag.ir/article_56905_a185eee055a974076b6f940f1f050b3a.pdf
انجمن ژئوپلیتیک ایران
فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک
1735-4331
2538-3698
7
24
2011
12
22
تجزیه و تحلیل سازگاری کشورهای آسیای جنوبی؛ مطالعهای در جغرافیای سیاسی
137
160
FA
راتان
کومار
- دانشیار جغرافیا، دانشگاه پتنا، ایالت بیهار، هندوستان
به لحاظ سیاسی کشور زمانی ماندگار است که سرزمین و انسانهای ساکن در آن بهگونهای سازماندهی شوند که بهعنوان یک واحد مشخص بهواسطه علت وجودی خود مجزا و قابل تشخص باشند، علت وجودی کشور توجیهکننده ادغام و ترکیب مناطق مختلف یک کشور با هم میباشد و دلیلی برای تداوم بقای کشور است. سازگاری، معیار سنجش مؤثری که کشور میتواند با آن در راستای مقاصد و اهداف خود که در راستای علت وجودی آن ایجاد شده است، حرکت کند. برای بهوجود آمدن کشور، باید مجموعهای از اهداف که توان ایجاد وفاداری شهروندان یا اشتراک آنها را داشته باشند، فرموله شوند و از اهداف فرموله شده سایر کشورها باید متفاوت باشند. چنین بیانهای دسته جمعی(علت وجودی) از اهداف مشترک است که ساکنان یک کشور به حفظ کشور خود و تشخیص آن از سایرین ملزم میشوند. علت وجودی بهلحاظ ژئوپلیتیکی سازماندهیکننده کشور در مقابل نیروهای گریزنده از مرکز است که برای تجزیه کشور فعال شده و کشور را به سمت فروپاشی سوق میدهند.<br /> مقاله حاضر با هدف مطالعه میزان سازگاری سیاسی کشورهای آسیای جنوبی متشکل از هند، پاکستان، بنگلادش، نپال، بوتان، سیکیم و سریلانکا از نظر میزان تحقق علت وجودی در زمینه جغرافیای سیاسی و چارچوب سازگاری تدوین شده است.<br /> <strong> </strong><br /> .
سازگاری,ایده کشور,علت وجودی,ایده ملی
https://journal.iag.ir/article_56906.html
https://journal.iag.ir/article_56906_297033626704774e3ba2cd545bb77e27.pdf