TY - JOUR ID - 55982 TI - آسیب‌شناسی و تحلیل روند تکامل مفهوم حکومت در ایران با نگاهی به تجربیات جهانی JO - فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک JA - IGQ LA - fa SN - 1735-4331 AU - عبدی, عطاءالله AU - مظاهری, مصطفی AD - - استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی AD - - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 10 IS - 33 SP - 106 EP - 139 KW - ایران KW - ملت KW - حکومت ملی KW - حکومت مدرن DO - N2 - حکومت از مهمترین ارکان تشکیل‌دهنده کشور است، از این‌رو یکی از مهمترین مباحث مورد مطالعه در جغرافیای سیاسی به‌شمار می­آید. فرآیند گذار از حکومت‌های سنتی به حکومتهای مدرن و ملی بازتابهای جغرافیایی متفاوتی را در پهنه سرزمین و به‌تبع آن در زندگی مردم بر جای گذاشته است. از این‌رو در جغرافیای سیاسی که هنوز مطالعه حکومت به‌عنوان ساختار سیاسی مدیریت سرزمین از اهمیت ویژه برخوردار است. ایران به‌عنوان کشوری کهن که شاهد برپایی نخستین حکومتهای تاریخ بشری در خود بوده است از این حیث قابل مطالعه و بررسی است. یکی از برجسته‌ترین مسائلی که در این مورد در میان صاحبنطران مختلف دیده می‌شود عدم وجود اتفاق نظر در میان آنها درباره زمان شکل‌گیری حکومت ملی در ایران است. بنابراین با وجود عرصه‌های گسترده قابل مطالعه در این رابطه، محل و تمرکز مقاله حاضر بر روی این مسئله است که حکومت ملی(Nation State) در ایران چگونه و طی چه فرایندی واقعیت یافته است و اینکه آیا می‌توان شکل‌گیری آن را در ایران صرفاً در یک مقطع تاریخی خاص مطالعه نمود و نیز این نکته که آیا تجربیات ایرانی در این خصوص با روندهای جهانی مطابقت دارد. با توجه به چنین امری پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه‌ای در صدد برآمده است تا ضمن بررسی روند و سیر تکامل شکل‌گیری حکومت ملی در جهان بر مبنای شاخصهای مشخص، مقوله شکل‌گیری و تکامل حکومت ملی در ایران را به شیوه­ای تطبیقی مورد مطالعه قرار دهد. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد گرچه حکومت ملی در ایران به مفهوم علمی آن در مقطع زمانی انقلاب مشروطه شکل­گرفت، ولی باید توجه داشت که در دوران قبل و بعد از انقلاب مشروطه نیز رویدادهای تاریخی، سیاسی و اجتماعی در ایران روی داده است که به‌عنوان مقدمه و نیز مکمل شکل‌گیری این نوع حکومت در ایران به‌شمار می­آیند. همچنین برخلاف روند جهانی که در آن حکومتهای مدرن به‌عنوان مقدمه و بستری برای شکل‌گیری حکومت ملی عمل کردند در ایران حکومت ملی مقدم بر حکومت مدرن شد و این امر موجب آشفتگی­های علمی در میان صاحبنظران و نیز شکست تجربه انقلاب مشروطه در ایران و نیز تحولات سیاسی عمیق سالهای بعدی شد.   UR - https://journal.iag.ir/article_55982.html L1 - https://journal.iag.ir/article_55982_2fe5c227722340c150c463e08629e745.pdf ER -