2024-03-28T15:05:49Z
https://journal.iag.ir/?_action=export&rf=summon&issue=7065
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1389
6
18
کارکردهای گفتمان ژئوپلیتیکی دشمن خیالی
محمدرضا
حافظنیا
زهرا
احمدیپور
رضا
جنیدی
اگر چه غیریّتسازی نقش تاثیرگذاری در ایجاد هویت انسانی دارد، اما شکل مفرط آن که «غیرخودی» را بهعنوان «ضدخودی» (دشمن) معرفی میکند، گونهای نظام سلطهمدار را با غلبه گفتمانی خاص بر سایر گفتمانها و یا نظامهای معانی پدید میآورد. با عنایت به این مهم،مقاله حاضر در صدد است منافع مترتب از«دشمن خیالی» را برای نظامهای گفتمانی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.به اعتقاد نگارندگان، با وجود اینکه ماهیت اخلاقی «دشمن خیالی» همواره مورد تردید است اما منافع آن بهحدی است که کمابیش تمامی نظامهای گفتمانی با بهرهگیری از بازنماییهای زبانی و رسانهای مبادرت به تولید آن میکنند. نتایج تحقیق نشان میدهد که مهمترین کارکردهای دشمن خیالی که در بطن همة آنها سلطة نامحسوس نظامهای گفتمانی نهفته است، عبارتند از: تحریک افکار عمومی علیه «دیگری»، ملتسازی، هویتسازی، احیاء هویتهای فروپاشیده، مشروع جلوه دادن رفتارهای توسعهطلبانه، وجدانزدایی از نیروهای خودی، کسب حمایت افکار عمومی داخلی، استعمار نوین، تحکیم موقعیت و مرزهای سیاسی، تقویت حس قلمروخواهی و وطن پرستی، افزایش تکاپوی ملی، انحراف افکار، ارضاء تمایلات درونی ملت، سرپوش گذاشتن بر مشکلات داخلی و تهییج و تقویت روحیه نیروهای خودی.
Discursive Systems
Geopolitical Imaging
Perceived Enemy
2010
06
22
1
30
https://journal.iag.ir/article_56949_95990f9503ee98b76640451d8dc8cc01.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1389
6
18
الگوی شبکه ای ترسیم نقشه فرهنگی مبتنی بر ارتقاء موقعیت ژئوکالچر مطالعه موردی: کلان شهر تهران
محمد
اخباری
محمدهادی
مؤذن جامی
مهندسی فرهنگی از ضروریات ارتقای موقعیت ژئوکالچر ایران اسلامی است که مبدع نظریه حکومتی در دنیای معاصر یعنی مردمسالاری دینی بر پایه ولایت فقیه است. مهندسی فرهنگی و نقشه فرهنگی کشور میتواند ارائهکننده الگویی بومی و کارآمد برای تهیه نقشه فرهنگی باشد. کلان شهر تهران بهعنوان امالقرای جهان اسلام از جایگاه ویژهای در زمینه مسائل فرهنگی برخوردار است. در نتیجه تهیه نقشة فرهنگی میتواند بهعنوان نقشة راهنما و مبنای اطلاعاتی و ابزار سنجش، جهتهای کلی توسعة تهران را بهعنوان شهر نمونة اسلامی مشخص و بهعنوان راهنمای عمل مدیریت شهری عمل کند. روش تحقیق این پژوهش توصیفی و موردی- زمینهای است و امید میرود که با گسترش مقیاس تحقیق از کلانشهر تهران به سطح کشور و تبدیل گزینه شهروندان به هممیهنان، الگوی مذکور بهعنوان الگوی راهبردی تدوین نقشه فرهنگی ایران بر اساس ارزشهای اسلامی بهمنظور ارتقای موقعیت ژئوکالچر کشورمان تبدیل گردد. در نهایت از مقایسه نتایج آماری آزمونها با مقادیر استاندارد، فرضیههای تحقیق تأیید شد و الگوی شبکهای جامعهنگر، مناسب طراحی الگوی نقشه فرهنگی شهر تهران برای ارتقای موقعیت ژئوکالچر کشور قرار گرفت.
culture
Model of Cultural Map
Geo-culture
Islamic values
Tehran
2010
06
22
31
56
https://journal.iag.ir/article_56950_b0a6e519a71cd25756fc6119e5a8897b.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1389
6
18
مدل ژئوپلیتیکی امنیت منطقه ای: مطالعه موردی خاورمیانه
فرهاد
قاسمی
منطقه گرایی از اواخر دهه 1980 در سیاست جهانی و تئوریهای روابط بین الملل نمود بارزی یافت اما ادبیات مطالعات منطقهای و بویژه امنیت منطقه ای مدل مورد نیاز را برای تحلیل امنیت منطقه ای ارائه نمی نماید. از این منظر هدف مقاله ارائه چارچوب یا مدل تحلیلی امنیت منطقه ای است. اصولاً در سیستم پیچیده درک امنیت واحدها بدون توجه به شبکه منطقه ای امکانپذیر نمیباشد. به این دلیل مقاله بر اساس تئوری شبکه و همچنین پارادیم ژئوپلیتیک، مدلی را طراحی مینماید که درک پیچیدگیهای امنیت منطقهای را امکانپذیر ساخته و چگونگی ارتباط اجزاء متفاوت آن با یکدیگر را نشان میدهد. سرانجام نیز شبکه خاورمیانه بهعنوان یک نمونه موردی تجزیه و تحلیل خواهد شد.
Regional Network
Regional security
Geopolitics
Geopolitical Model
Middle East
2010
06
22
57
94
https://journal.iag.ir/article_56951_68fae1dea42fa4ddebb334a753efb546.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1389
6
18
امنیت انرژی و موقعیّت ژئوانرژی ایران
حسین
مختاری هشی
حمیدرضا
نصرتی
با تحول گفتمان ژئواستراتژیک به گفتمان ژئواکونومیک در دهههای اخیر و ایفای نقش برتر اقتصاد در عرصه مناسبات جهانی، ژئوپلیتیک انرژی و امنیت آن ازجایگاه بالاتری در مناسبات بینالمللی برخوردار شده است. در این عصر، مقوله انرژی بویژه نفت در امنیت انرژی ایجاد کشمکشهای منطقهای و بینالمللی از نقشآفرینی بیشتری برخوردار شده است. از اینرو، مفاهیمی چون امنیت انرژی، ذخایر راهبردی، منابع نفتی، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی، خطوط انتقال نفت و گاز و امنیت این خطوط جایگاه خاص یافته است. در این عصر ایران از دو جنبه تولید و انتقال انرژی در کانون توجه و تعاملات بینالمللی واقع شده است. ایران از یک طرف در مرکز بیضی استراتژیک انرژی هم از نظر نفت و هم گاز قرار داشته و از طرف دیگر در مسیر انتقال این انرژی به بازارهای بزرگ مصرف انرژی یعنی جنوب و شرق آسیا و اروپا قرار دارد. این ویژگیها بهطور بالقوه موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک ویژهای به ایران داده است که با ید تلاش شود با به فعلیت در آوردن این ظرفیتها نسبت به ارتقای جایگاه کشور در عرصههای منطقهای و جهانی اقدام کرد.
Geopolitics
Geo-economics
energy Security
Iran
2010
06
22
95
124
https://journal.iag.ir/article_56952_29ab3262861c196244b44b444f8b4d36.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1389
6
18
بررسی انتقادی گفتمان جهان بدون مرز
محمدرئوف
حیدریفر
جهانی شدن در حال پیشروی و ایجاد تحول و دگرگونسازی فضای جغرافیایی- سیاسی دنیای فراروی ماست. درحالی که ما هر روز شاهد سرزمینزدایی و مرززدائی حوزههای زندگیمان هستیم؛ بهنظر میرسد که جریانهایی فرامرزی به واسطه پیشرفتهای تکنولوژیکی اخیر بیش از پیش ما را به رویای قالیچة پرنده نزدیک کرده است. فشردگی فضا- زمان، دهکده جهانی، لامکانیها، جهان بدون مرز و بسیاری از مفاهیم دیگر که بیانگر جهانی شدن اقتصاد، فرهنگ، امنیت و البته اطلاعات هست زمانی تحقق مییابد که مرزها و موانع مختلف بیاهمیت و کمرنگ شده باشند. اما بهنظر میرسد که آدمی همیشه شیفتة ایجاد گلوگاههای جدید بوده و در این دنیایی که به آلیس در سرزمین عجایب شباهت دارد رویای قالیچه پرنده را به یاس و ناامیدی مبدل ساخته است. این مقاله با رویکردی نو واقعگرایی تلاش دارد تا اثبات نماید که نه تنها موانع و مرزها در مقابل جریانهای فراسرزمینی همانند اطلاعاتی شدن روزافزون فضای جهانی وجود دارد بلکه بهدلیل ماهیت ژئوپلیتیکی و امنیتی جریانهای مختلف اجتماعی – انسانی همانند اطلاعات، تبادل افکار، اندیشه و کالا ایجاد مرزها امری ذاتی میباشد. همچنین ذکر این نکته مهم است که منظور از مرز صرفاً مرزهای فیزیکی نبوده بلکه وجود محدودیتها و موانع ساختاری در فضای اطلاعات، اینترنت و غیره کلیت مرزها، حاکمیت و کنترل سرزمینی را به ذهن متبادر میسازد.
Geopolitics
Geo-economics
Globalization
Border
Territory
2010
06
22
125
152
https://journal.iag.ir/article_56953_fd13464a29639e0ad962a3f2032bb903.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1389
6
18
نگرشی ژئوپلیتیکی- ژئواکونومیکی برمنطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس
علی
ولی قلی زاده
رضا الله
وردیزاده
مناطق آزاد، علیرغم داشتن گستره جغرافیایی محدود، با توجه به فلسفه وجودی متمایز و نوع مدیریت ویژه، در صورت بهکارگیری سیاستهای کارآمد و اصولی میتوانند بهعنوان کانونهایی کوچک، اما با نقشآفرینیهای اقتصادی کلان در عرصه معادلات ژئواکونومیکی ظاهر شوند. البته، نقشآفرینی اقتصادی کلان این مناطق در معادلات ژئواکونومیکی، تا حد زیادی تحت تأثیر موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه میباشد. در همین راستا، در این مقاله، سعی شده است، نقش منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس در شمال غرب ایران، با توجه به واقعیت-های ژئوپلیتیکی منطقه (پیوستگیها و وحدت فضایی، زبانی، فرهنگی و بهعبارتی پیوستگیهای ژئوپلیتیکی منطقه آذربایجان ایران با حوزههای ژئوپلیتیکی قفقاز، آسیای مرکزی و آناتولی) بهعنوان دروازه ورودی و ارتباطی ایران با کشورهای CIS و نقش و پتانسیلهای ژئواکونومیکی آن در بطن این منطقه بهعنوان گرهگاه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی منطقه مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. بنابراین، سئوال اصلی این مقاله، این است که نقش منطقه آزاد ارس، بهلحاظ ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی در عرصه مبادلات تجارتی ایران چگونه است؟
Free zone
Aras
Geopolitics
Geo-economics
2010
06
22
153
181
https://journal.iag.ir/article_56954_335e40a3f48057c7ef7288bfed03f8b6.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1389
6
18
بررسی اثرات ژئوپلیتیکی توسعه گردشگری منطقهای با بهرهگیری از رهیافت برنامهریزی راهبردی نمونه موردی: منطقه گردشگری چادگان، کهسوار طرار
روزبه
زمانیان
حمید
فتحی
سارا
نهیبی
صنعت گردشگری بهعنوان یک عامل اقتصادی عمده و بسیار مؤثر در سالهای اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته و به این علت سعی میشود که حتیالامکان از عوامل مؤثر در کاهش جریان گردشگری جلوگیری بهعمل آمده و امکانات لازم جهت رشد و گسترش صنعت گردشگری فراهم گردد. با توجه به اینکه ژئوپلیتیک در مقیاس خرد، بهمعنای «رقابت» بین دولتهای محلی یا ایالتهای مختلف یک مملکت برای برتری و قدرت است و از آنجا که این برتری یابی و قدرت با استفاده از امکاناتی که محیط جغرافیایی دراختیار میگذارد و یا امکاناتی که میتوان از محیط جغرافیایی اخذ نمود امکانپذیر میشود، استفاده از فرصتهای گردشگری موجود در یک منطقه جغرافیایی میتواند دستیابی به قدرت را تقویت نماید. برنامهریزی راهبردی و مفاهیمی چون «راهبرد» و«تاکتیک» در کوششی که برای ارائه رهیافتهای عملی در مدیریت و تصمیمسازی، بهصورتی که قادر به رویارویی با محیطهای خیلی پیچیده، نامعلوم و پیشبینیناپذیر باشند، شکل گرفت. برنامهریزی راهبردی گردشگری قابلیت آن را دارد تا با گنجانیدن زمینههای تصمیم گیری، بیان دلایل پشتوانة تصمیمات و مطرح کردن تصمیمات بهصورت خط مشی (پیشنهادات اجرایی)، بهعنوان یک فرآیند مؤثر در زمینه گردشگری عمل نماید. بر این اساس هدف این مقاله تعیین نحوه بهکارگیری فرآیند برنامهریزی راهبردی در برنامهریزی گردشگری در مقیاس فرامحلی و منطقهای است. با توجه به اهمیت گردشگری در اقتصاد جهانی و در نظر گرفتن تأثیر آن بر توسعه منطقهای، در این مقاله ابتدا تعاریف خاص مرتبط با موضوع و مبانی نظری فرآیند برنامه ریزی راهبردی مورد بررسی قرارگرفته است، در ادامه با تکیه بر فرآیند برنامه ریزی راهبردی و فنون مرتبط با آن در فعالیتهای گردشگری شهرستان چادگان و فریدون شهر (محدوده برنامهریزی کهسوار طرار) واقع در استان اصفهان یک مطالعه موردی صورت گرفته است. در نهایت، تعیین و اولویتبندی راهبردهای توسعه گردشگری از نتایج کاربردی این نوشتار میباشد.
Geopolitics
Strategic Planning
Development of Tourism
Kahsavar Tarar
Isfahan Province
2010
06
22
182
214
https://journal.iag.ir/article_56955_e01cdd6569d97c1431a2b07dc4abf4ed.pdf