2024-03-28T15:57:20Z
https://journal.iag.ir/?_action=export&rf=summon&issue=7071
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1387
4
13
بررسی تأثیر همسایگی بر انتخابات ایران مطالعه موردی: دور نخست نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران
مراد
کاویانیراد
هادی
ویسی
تأثیر همسایگی یکی از جستارهای جغرافیای انتخابات است که پیامد عوامل و زمینههای جغرافیایی را در رفتار رأیدهندگان بررسی می-کند و بر این گمان است که ساکنان یک محدوده سکونتگاهی عموماً همانند یکدیگر بر اساس ویژگی و شناسههای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیشان، به فرد و یا جریانی که با آنان احساس همانندی مینمایند، رأی میدهند. این تحقیق به دنبال بررسی این مسئله است که آیا جستار همسایگی در فرهنگ سیاسی رأیدهندگان ایرانی اثرگذار بوده است؟ بدین منظور مقاله حاضر آمارهای دور نخستِ نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران را انتخاب نموده و بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از GIS به تحلیل داده و نقشههای تهیه شده پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که تأثیر همسایگی نقش مهمی در انتخابات ایران داشته است؛ به گونهای که پیامد عوامل و زمینههای جغرافیایی مؤثر در رفتار رأیدهندگان نواحی مختلف کشور باعث شده که رأیگیری در ایران سرشتی محلیگرا و قومی بیابد. بنابراین چنین زمینه فرهنگی، یکی از بازدارندههای اساسی در کامیابی فرایند مردمسالاری بوده است.
Electoral Geography
Neighborhood effect
participation
Ninth Presidential Election in Iran
2008
12
21
1
20
https://journal.iag.ir/article_57031_55b954564e31d30f307d2db35f58e7c8.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1387
4
13
بررسی و تحلیل جایگاه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی ایران برای کشورهای CIS
علی
ولیقلیزاده
یاشار
ذکی
علیرغم اینکه پتانسیلهای اقتصادی ایران از یک طرف و از طرف دیگر ضعف اقتصادی کشورهای تازه استقلال یافته و موقعیت محصور آنها در خشکی کوچکترین بهانه طرفین برای برقراری روابط از نوع همکاریهای گسترده تجاری- اقتصادی میباشد، در حال حاضر واقعیتهای ژئوپلیتیکی و سیاسی حاکم بر منطقه و نیز روند موجود در روابط ایران با کشورهای CIS به هیچ وجه با بسیاری از کدهای ژئوپلیتیکی تعریف شده در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مطابقت نمیکند. بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، با توجه به واقعیتهای موجود، به نظر میرسد که ایران نتوانسته است جایگاه ویژهای بهلحاظ سیاسی- اقتصادی برای خود در منطقه تعریف نماید. در همین راستا، علیرغم وابستگیهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی بین ایران و کشورهای CIS، با توجه به روند موجود و نیز انزوای ژئوپلیتیکی ایران در منطقه بهدلیل اقدامات ایالات متحده، بعید بهنظر میرسد که ایران به این زودی و با توجه به رویکردهای سیاست خارجی جاری بتواند توازن ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی لازم برای احقاق منافع ملی خود را بدست آورد. در این مقاله سعی شده است با مطالعه واقعیتهای ژئوپلیتیکی منطقه، در واقع مهمترین عوامل تأثیرگذار در جایگاه و منزلت ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی ایران در قبال کشورهای CIS مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند.
Iran
CIS countries
Geopolitics
Geoeconomic
2008
12
21
21
56
https://journal.iag.ir/article_57032_923c2b87176ae1bc81c91dba818ac9c3.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1387
4
13
تقسیمات کشوری و توسعه پایدار مطالعه موردی: ایران
جواد
اطاعت
سیده زهرا
موسوی
مطالعه نظام تقسیمات کشوری در ارتباط با مؤلفهها و شاخصهای توسعه پایدار، موضوع اصلی پژوهش حاضر را تشکیل میدهد. این پژوهش با استفاده از روش مطالعات اسنادی و کتابخانهای درصدد پاسخگویی به این سوال است که آیا نظام تقسیمات کشوری کنونی در جهت دستیابی به توسعه پایدار (توسعه در جهت دستیابی به عدالت در همه ابعاد با محوریت انسان) موفق بوده است؟ ابتدا مفاهیم مرتبط با نظام تقسیمات کشوری و توسعه پایدار و پس از آن سیر تحولات نظام تقسیمات کشوری از ایران باستان تاکنون مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت مقایسه ویژگیهای نظام تقسیماتی کنونی با شاخصهای توسعه پایدار این نتیجه را بدست داد که این نظام تقسیماتی نه تنها در دستیابی به توسعه پایدار موفق نبوده که خود مانعی بر سر راه توسعه محسوب میگردد.
National administrative division؛ Sustainable development
Iran
2008
12
21
57
74
https://journal.iag.ir/article_57033_be02f10dd842b5edfe63a88195636199.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1387
4
13
سازماندهی سیاسی فضا و نواحی فرهنگی و کارکردی در ایران
سید موسی
پورموسوی
مهدی
میرزاده کوهشاهی
جهانبخش
رهنما قرهخانبگلو
مردمی که درون چارچوب مرزهای سرزمینی کشورهای مختلف زندگی میکنند بهرغم اینکه یک ملت را تشکیل میدهند دارای تمایزات بسیاری هستند. ریشه این تمایزات در دین، مذهب، قومیت، زبان و عواملی از این دست که مجموعاً فرهنگ را میسازند، قابل جستجو است. اگر افرادی که دارای یک فرهنگ واحد هستند در یک منطقه جغرافیایی خاص سکونت پایدار داشته باشند، نواحی فرهنگی رسمی بهوجود میآیند. کشور ایران به سبب گستردگی سرزمینی و تاریخ پرفراز و نشیب آن از نواحی فرهنگی مختلفی تشکیل شده است از آنجا که فرهنگهای مختلف خواستههای گوناگونی دارند، برای پوشش دادن خواستههای آنها بهتر است در حد امکان مرز نواحی فرهنگی و کارکردی بر هم منطبق باشد. در این پژوهش نگارندگان با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی دلایل این عدم انطباق در کشور پرداخته و مشخص کردهاند که چه عواملی موجبات این عدم انطباق را فراهم و از سوی دیگر این عدم انطباق چه نتایجی را در پی داشته است؟ هدف از انجام این پژوهش شناخت حدود و پراکندگی نواحی فرهنگی رسمی در ایران است تا میزان کارایی این نواحی مشخص و علل و نتایج انطباق با هم تبیین شود. نتیجه بررسی نشان داد که عدم انطباق نواحی فرهنگی رسمی و کارکردی در ایران تحتتأثیر ملاحظات اداری، دفاعی – امنیتی، رقابتهای محلی و خدماترسانی بوده است و در برخی موارد نتایج دوگانهای داشته است بهطوری که ناهمگونی بیان شده از یک سو سبب کنترل واگرایی، تقویت همبستگی ملی و حفظ یکپارچگی سرزمینی شده است اما از سوی دیگر با توسعه نامتوازن ناحیهای، قطبی شدن قدرت و ثروت نارضایتی از نظام حاکم را در پی داشته است.
Formal cultural area
Functional cultural area
Cultural group
political system
national security
Iran
2008
12
21
75
101
https://journal.iag.ir/article_57034_efa9af32ab216adf132c0c17489d04b2.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1387
4
13
مفهوم منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مطالعه موردی: دولت خاتمی (84-1376)
فرهاد
درویشی
محمد
فردی تازهکند
در مقاله حاضر، مفهوم «منافع ملی» و ارتباط آن با مفهوم «مصالح اسلامی» در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی به صورت عام، و سیاست خارجی دولت خاتمی به صورت خاص؛ مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. به دلیل ارزشی بودن مفهوم منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، به نظر میرسد که بررسی آن با برداشتی خردگرایانه از روابط بینالملل (نئورئالیسم و نئولیبرالیسم) نمی-تواند ما را به نتیجه مطلوب راهنمایی نماید. بنابراین با مفروض گرفتن آشنایی خواننده با مبانی نظریه سازهانگاری، و نقشی که این نظریه برای هنجارها، ارزشها و هویتهای مختلف در به وجود آمدن «منافع» قائل است؛ سعی گردیده تا منافع ملی دوران ریاست جمهوری خاتمی از منظری سازهانگارانه مورد بررسی قرار گیرد. نویسنده معتقد است بازتعریف ارزشی و هویتی ایرانیت، اسلامیت، انقلاب اسلامی و نیز حاکمیت مردمسالاری دینی در اندیشه خاتمی در نهایت به تعریف مجدد مفهوم منافع ملی جمهوری اسلامی در دوران ریاست جمهوری وی منجر گردید.روش تحقیق مقاله توصیفی – تحلیلی بوده و یافتههای این پژوهش نشان میدهد که دمکراتیزاسیون جامعه ایران و ارزش قائل شدن برای حاکمیت مردم در تصمیمگیریها در عرصه داخلی، و نیز تنشزدایی در عرصه بینالمللی و جایگزینی مفاهمه و گفتگو در سیاست خارجی، میتواند حافظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران باشد.
National Interests
Foreign Policy
Islamic Interests
Religious Democracy
Détente
Dialogue among civilizations
Iran
2008
12
21
102
136
https://journal.iag.ir/article_57035_66978d350fe774148623460de18d106a.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1387
4
13
جایگاه قدرت نظامی در تثبیت هژمونی آمریکا(پس از پایان جنگ سرد)
محمد جعفر
آجورلو
علی
اعتبار
بررسی ویژگیهای قدرتهای بزرگ از حیث تأثیر گذاری بر مؤلفههای روابط بینالملل و نیز ایفای نقش در مناطق و قلمروهای ژئوپلیتیکی جهان به منظور تأمین منافع خود از اهمیت خاصی برخوردار است. بحث هژمونی از جمله همین ویژگیهاست که به طور خاص در مورد آمریکا باید مورد مداقه قرار گرفته و ابعاد و ویژگیهای آن تبیین گردد. برای بازشناسی بهتر روندی که آمریکا برای تثبیت هژمونی خود بکار گرفته است، باید به یکی از مؤلفههای مهم در این میان که همانا موضوع قدرت نظامی است، پرداخته شود.مقاله حاضر با رویکرد ژئوپلیتیک، بحثی پیرامون مفاهیم هژمونی (تعاریف و ویژگیها، قدرت هژمونیک و مکانیزمهای متصور برای تثبیت هژمونی) ارائه نموده و در ادامه، ابعاد مختلف هژمونی آمریکا، فرصتها و چالشهای پیش روی و نیز جایگاه قدرت نظامی این کشور را برای تثبیت هژمونی خویش در جهان مورد توجه قرار داده و در انتها به نتیجهگیری پرداخته است.
Hegemony
Military Power
US hegemony
Consolidation of hegemony
2008
12
21
137
162
https://journal.iag.ir/article_57036_514b63ad1a18eaf37d0177fd15199cd5.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1387
4
13
نقش انگلستان در تحدید مرزهای عراق و کویت به روایت اسناد وزارت خارجه انگلیس
اصغر
جعفری ولدانی
یکی از عواملی که صلح و ثبات را در منطقه خاورمیانه تهدید میکند، اختلافات مرزی و ارضی است. مرزهای کشورهای منطقه در راستای منافع قدرتهای بزرگ تعیین شدهاند و ناهمخوانیهای شدیدی با ویژگیهای جغرافیایی، فرهنگی و قومی کشورهای منطقه دارند. این مرزها که به گفته داریسدل وبلیگ هنوز به مرحله بلوغ نرسیدهاند، همواره میتوانند زمینه ساز بروز منازعات میان کشورهای منطقه باشند.نمونه بارز اینگونه مرزها، مرزهای بین عراق و کویت است که صلح و ثبات منطقه را بارها به مخاطره انداخته است. در این مقاله نقش دولت انگلستان در تحدید مرزهای بین کویت و عراق به روایت اسناد رسمی وزارت امور خارجه آن کشور مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که مرزهای تحدید شده به اندازهای تصنعی و تحمیلی است که انتظار میرود اختلافات مرزی و ارضی بین عراق و کویت برای مدتهای طولانی پایدار بماند.
England
Iraq
Kuwait
Borders
Persian Gulf
2008
12
21
163
196
https://journal.iag.ir/article_57037_8f31c48f531bc0c9ed514b84248c35ed.pdf