2024-03-29T00:57:39Z
https://journal.iag.ir/?_action=export&rf=summon&issue=7116
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1385
2
5
تأثیر جهانی شدن بر هویت ملّی (مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر تهران)
محمدرضا
حافظنیا
مراد
کاویانیراد
یداله
کریمیپور
مهدی
طاهرخانی
بنیاد پژوهش کنونی بر این پرسش نهاده شده که چه نسبتی میان جهانیشدن و هویت ملّی دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر تهران وجود دارد. روش این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. جامعة آماری این پژوهش تعداد 115077 نفر از دانشجویان دانشگاههای دولتی تهران است که با استفاده از روش نمونهگیری چند مرحلهای سهمیهای، تعداد 382 نفر (53 درصد مرد و47 درصد زن) بهعنوان نمونة آماری تحقیق برگزیده شدند. نتایج حاصل از واکاوی دادهها از طریق نرمافزار SPSS نشان داد که گسترش فرایندهای جهانیشدن در قالب فنّاوری اطلاعات و ارتباطات (ماهواره و اینترنت)، زمینهساز تقویت هویت فروملّی دانشجویان بوده است.
Globalization
National Identity
Super national identity
Sub national identity
2006
09
23
1
26
https://journal.iag.ir/article_57263_dc2c18e99a9119fb3a9c5034ba15d950.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1385
2
5
تبدیل ژئوپلیتیک جنگ به ژئوپلیتیک صلح (بررسی موردی: تأثیر سیاست خارجی افریقای جنوبی بر امنیت منطقهای در دورة آپارتاید و پس از آن)
محمود
سریعالقلم
احمد
بخشی
سید کاظم
سجادپور
افریقای جنوبی در طول چهار دهة دوران آپارتاید، بهدلیل اتخاذ ایدئولوژی تبعیض نژادی، با کشورهای همسایه و اعضای جامعة جهانی اختلاف داشت. این سیاست پس از خروج پرتغال از جنوب افریقا در سال 1975، وضعیت منطقه را در ژئوپلیتیک جنگ قرار داد و سبب شد امنیت منطقه بهخطر افتد. این وضعیت انزوای بینالمللی کشور را در پی داشت و تلاش سیاستگذاران کشور را به رفع مشکلات امنیتی با همسایگان و مسائل داخلی معطوف کرد.با تغییر ساختار بینالمللی، فشار بر دولت حاکم مبنیبر تغییر ایدئولوژی و مذاکره با گروههای مخالف افزایش یافت و با تغییر کارگزاران (ماندلا و دکلرک) زمینه برای حذف آپارتاید فراهم شد. پس از روی کار آمدن دولت جدید، این کشور با اتخاذ ایدئولوژیای مبتنیبر واقعگرایی سیاسی، با الگو قرار دادن شعار احترام به حقوق بشر، عدالت و برابری، درصدد ترمیم روابط خود با نظام جهانی برآمد و هویت سیاسی خود را تغییر داد؛ بهطوریکه برای برطرف کردن بسیاری موانع و پیشفرضها و بهمنظور حل مشکلات سیاسی و اقتصادی، با عضویت در سازمانهای منطقهای و بینالمللی، از تمام امکانات خود برای ایفای نقش میانجی در منازعات منطقهای جنوب صحرا و قارة افریقا استفاده کرد و سبب تغییر تصورات کشورهای همسایه و نظام بینالملل شد. این سیاست، فضای ناامن منطقه را بهسمت امنیت و توسعه تغییر داد و ژئوپلیتیک صلح را بر منطقه حاکم کرد.
South Africa
Geopolitics
Apartheid
War and Peace
2006
09
23
27
55
https://journal.iag.ir/article_57264_46e2285c0903b57e6850da8f357f701c.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1385
2
5
دگرگونیهای ژئوپلیتیکی و تحول در مأموریت، ساختار و کارکرد نهادهای بینالمللی (نمونة موردی: ناتو)
الهه
کولایی
ماندانا
تیشهیار
با تجزیة اتحاد شوروی و پایان یافتن نظام دوقطبی و جنگ سرد انتطار میرفت همة نهادها و ساختارهای برآمده از آن نیز از میان بروند، اما برخلاف انحلال پیمان ورشو ازسوی روسیه و اعضای سابق اردوگاه کمونیسم، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نَهتنها منحل نشد، بلکه با تأکید بر ناآرامیها و بحرانهای سیاسی- اقتصادی- اجتماعی در شرق اروپا (بالکان) و مناطق مختلف اوراسیای مرکزی بهزودی خود را برای ایفای وظایف جدید آماده ساخت. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که دگرگونیهای ژئوپلیتیکی بر مأموریت، ساختار و کارکرد نهادهای بینالمللی چه تأثیری داشته؟ این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهرهگیری از منابع متعدد انجام شده است. در این نوشتار پیامدهای دگرگونیهای ژئوپلیتیکی پایان قرن بیستم بر نهادهای جهانی با تمرکز بر ناتو ارائه شده است.
Geopolitical change
NATO
Warsaw
America
the Soviet Union
Europe
Russia
2006
09
23
56
89
https://journal.iag.ir/article_57265_b9e8b35e55952a009c9270f0c7f21565.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1385
2
5
موقعیت ژئوپلیتیک و ناامنی اجتماعی (مورد: شهرستانهای خواف و رُشتخوار در شرق ایران)
غلامحیدر
ابراهیمبای سلامی
در رویکردی ژئوپلیتیک، ناامنی اجتماعی در مناطق شرقی کشور یکی از مسائل اصلی است که امنیت ملّی ایران را خدشهدار و تهدید میکند. برایناساس، پژوهش حاضر بهطور خاص به بررسی رابطه میان موقعیت ژئوپلیتیکی و میزان ناامنی اجتماعی در شهرستان مرزی خواف در مجاورت کشور افغانستان و شهرستان غیرمرزی رُشتخوار میپردازد. در تبیین نظری این مسئله، از رویکردهای اجتماعی، تاریخی، اقتصادی، بینالمللی و ژئوپلیتیکی - فضایی استفاده شده است. برای بررسی مسئله پژوهش، روش پیمایش و برای جمعآوری دادهها از تکنیک پرسشنامه بهرهبرداری شده است. در تعریف عملیاتی مفهوم ناامنی اجتماعی، معرِّفهایی چون قتل، آدمربایی، مجروحیت و خسارت مالی مورد توجه قرار گرفتهاند. متغیرهای مستقل با شاخصهایی چون فاصله از مرزهای بینالمللی، وجود پاسگاههای انتظامی، تراکم جمعیتی و موقعیت کوهپایهای یا غیرکوهپایهای بودن سکونتها تعریف شدهاند. در تحلیل دادهها، علاوه بر استفاده از ضریبهای همبستگی پیرسون و اتا و تحلیل رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرمافزارSPSS ، از نرمافزارGIS که بیشتر برای مدلسازی، تحلیل و نمایش اطلاعات مکانی و غیرمکانی (توصیفی) در حوزة جغرافیا بهکار میرود نیز استفاده شده است. یافتهها و نتایج پژوهش برحسب آزمون فرضیهها حاکی از آن است که رابطة معناداری میان موقعیت ژئوپلیتیکی که دربرگیرندة متغیرهای مستقل است و میزان وقوع ناامنی اجتماعی وجود دارد. مقدار ضریب تعیین (36/0) حاکی از آن است که متغیرهای مستقل درنظر گرفته شده توانستهاند 36 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند.
Geopolitics
Social Insecurity
Spatial Arrangement
Distance from Center
population density
2006
09
23
90
121
https://journal.iag.ir/article_57266_15c9ce804777e2bb0cc068280bbb2d88.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1385
2
5
ژئوپلیتیک و مذهب در نظام بینالملل: راهبردها و تحولات
رضا
سیمبر
نوشتار حاضر کنکاشی در تأثیرگذاریها و تأثیرپذیریهای متقابل ژئوپلیتیک و مذهب در نظام بینالملل است. در تحول دیدگاههای ژئوپلیتیک از کهنه به نو، آثار تأثیرگذاری مذهب را میتوان دید. بررسی این تحولات در توضیح رهیافتهای فکری و عملی سیاستگذاران بینالمللی حائز اهمیت بسیاری است. در این عرصه حرکت احیاگرانة مذهب بهشکل سریع و قدرتمندی شکل گرفته است و میتوان آن را بهعنوان روند سکولارزدایی نیز تعبیر نمود. نکتة قابل بررسی این است که چگونه رهیافتهای مذهبی میتوانند مرزبندیهای وستفالیایی را تحت تأثیر قرار دهند و بهاینترتیب فضای ژئوپلیتیک جهانی را دستخوش تغییر سازند. بنابراین بهنظر میرسد واکاوی تعامل متقابل مذهب و ژئوپلیتیک میتواند رهگشای فهم چالشها و تهدیدهای جهانی و نحوة مدیریت بحرانها باشد.
در این نوشتار به مذهب بهعنوان متغیر موردی اما مؤثر در تحول نگرش ژئوپلتیک آمریکا نیز اشاره میشود. برایناساس نومحافظهکاران آمریکایی سرانجام در عرصة سیاسی این کشور سلطه یافته و از طرف مسیحیان دست راستی نیز مورد حمایت و پشتیبانی قرار گرفتند. بهعلاوه دیدگاه مذهبی بوش رئیس جمهور آمریکا نیز بهعنوان متغیر مؤثر دراینباره نقش آفرینی نموده است.
Geopolitical Strategies
Role of Religion
international system
US foreign policy
Spiritual Geopolitics
Islam and Christianity
2006
09
23
122
148
https://journal.iag.ir/article_57267_6976719fe570acef647a1fe1ebf3dee8.pdf
Geopolitics Quarterly
Geopolitics
1735-4331
1735-4331
1385
2
5
وزن ژئوپلیتیکی و نظام قدرت منطقهای (بررسی موردی: جنوب غرب آسیا)
هادی
اعظمی
سنجش قدرت ملّی کشورها مستلزم ارزیابی و محاسبة مؤلفهها و عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، سرزمینی، نظامی، فرهنگی، علمی و فرامرزی کشورهاست که محاسبة مجموع امتیازات این عوامل نشانگر میزان و سطح قدرت ملّی و تعیین جایگاه آنها در کشورها و در سطح منطقهای و قارهای است. با مشخص شدن وزن و جایگاه ژئوپلیتیکی کشورها، آنها میتوانند برای رسیدن به اهداف برنامهریزیشده، در راستای تأمین توسعه، رفاه، امنیت و منزلت درخورتوجه در مقایسه با کشورهای پیرامونی خود، تدابیر لازم را بیندیشند. اگرچه سنجش قدرت ملّی کشورها کار سادهای نبوده و از آن بهعنوان معضلی در جغرافیای سیاسی یاد میشود، اما در مقالة حاضر سعی شده با ارائه نوعی روش و مدل، گامی در راستای این مهم برداشته شود.در این تحقیق، از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده و با طراحی مدل سنجش ماتریسی، وزن ژئوپلیتیکی کشورها براساس شاخصها و عناصر مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سرزمینی و غیره محاسبه و پس از آن کشورها در سطوح مختلف قدرت طبقهبندی شدهاند.
Geopolitics
Political Geography
National Power
Iran
South west of Asia
2006
09
23
149
193
https://journal.iag.ir/article_57268_e8e908529d0997657da9909c685676a5.pdf