انجمن ژئوپلیتیک ایرانفصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک1735-43312520060923Globalization and National Identity (Case Study: Students of State Universities in Tehran)تأثیر جهانی شدن بر هویت ملّی (مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر تهران)12657263FAمحمدرضا حافظنیاـ استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرسمراد کاویانیرادـ جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرسیداله کریمیپورـ دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت معلممهدی طاهرخانیـ استادیار جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرسJournal Article20060409The main goal of this paper is to see the impact of globalization on national identity of the Iranian students in states universities in Tehran. 382 students (%53 male and %47 female) randomly selected to take part in the survey and fill out the questionnaire. The questionnaire was analyzed by statistical applications such as SPSS. The result show that the spread of globalization processes in the form of information and communication technology such as satellite TV and the internet have paved the way for fortifying the sub national identity of university students in Tehran. <br /> بنیاد پژوهش کنونی بر این پرسش نهاده شده که چه نسبتی میان جهانیشدن و هویت ملّی دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر تهران وجود دارد. روش این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. جامعة آماری این پژوهش تعداد 115077 نفر از دانشجویان دانشگاههای دولتی تهران است که با استفاده از روش نمونهگیری چند مرحلهای سهمیهای، تعداد 382 نفر (53 درصد مرد و47 درصد زن) بهعنوان نمونة آماری تحقیق برگزیده شدند. نتایج حاصل از واکاوی دادهها از طریق نرمافزار SPSS نشان داد که گسترش فرایندهای جهانیشدن در قالب فنّاوری اطلاعات و ارتباطات (ماهواره و اینترنت)، زمینهساز تقویت هویت فروملّی دانشجویان بوده است.انجمن ژئوپلیتیک ایرانفصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک1735-43312520060923A Comparative Study on South Africa Foreign Policy before and after Apartheid era: From Geopolitics of War to Geopolitics of Peaceتبدیل ژئوپلیتیک جنگ به ژئوپلیتیک صلح (بررسی موردی: تأثیر سیاست خارجی افریقای جنوبی بر امنیت منطقهای در دورة آپارتاید و پس از آن)275557264FAمحمود سریعالقلمـ استاد روابط بینالملل، دانشگاه شهید بهشتیاحمد بخشیـ پژوهشگر مرکز مطالعات آفریقا، دانشگاه تربیت مدرسسید کاظم سجادپورـ دانشیار روابط بینالملل، دانشکدة روابط بینالمللJournal Article20070214During the four decades of apartheid era, the South Africa was in conflicts with its neighboring countries and other members of the world society, which resulted in international isolation. The pressure on the apartheid regime was increased, therefore the regime had to change its policy and negotiate with the opposition groups. Consequently the change of agents (de klerk, Mandela) paved the way for the complete elimination of the apartheid. The new regime after apartheid adopted a policy of "respect to human right, justice and equality" and therefore improved its relations with neighboring countries and international society. Thus new policy brought security, cooperation and development to the region. <br /> <br /> افریقای جنوبی در طول چهار دهة دوران آپارتاید، بهدلیل اتخاذ ایدئولوژی تبعیض نژادی، با کشورهای همسایه و اعضای جامعة جهانی اختلاف داشت. این سیاست پس از خروج پرتغال از جنوب افریقا در سال 1975، وضعیت منطقه را در ژئوپلیتیک جنگ قرار داد و سبب شد امنیت منطقه بهخطر افتد. این وضعیت انزوای بینالمللی کشور را در پی داشت و تلاش سیاستگذاران کشور را به رفع مشکلات امنیتی با همسایگان و مسائل داخلی معطوف کرد.<br />با تغییر ساختار بینالمللی، فشار بر دولت حاکم مبنیبر تغییر ایدئولوژی و مذاکره با گروههای مخالف افزایش یافت و با تغییر کارگزاران (ماندلا و دکلرک) زمینه برای حذف آپارتاید فراهم شد. پس از روی کار آمدن دولت جدید، این کشور با اتخاذ ایدئولوژیای مبتنیبر واقعگرایی سیاسی، با الگو قرار دادن شعار احترام به حقوق بشر، عدالت و برابری، درصدد ترمیم روابط خود با نظام جهانی برآمد و هویت سیاسی خود را تغییر داد؛ بهطوریکه برای برطرف کردن بسیاری موانع و پیشفرضها و بهمنظور حل مشکلات سیاسی و اقتصادی، با عضویت در سازمانهای منطقهای و بینالمللی، از تمام امکانات خود برای ایفای نقش میانجی در منازعات منطقهای جنوب صحرا و قارة افریقا استفاده کرد و سبب تغییر تصورات کشورهای همسایه و نظام بینالملل شد. این سیاست، فضای ناامن منطقه را بهسمت امنیت و توسعه تغییر داد و ژئوپلیتیک صلح را بر منطقه حاکم کرد.انجمن ژئوپلیتیک ایرانفصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک1735-43312520060923Geopolitical Transformations and Changes in the Mission, Structure and the Functions of International Organizations (Case Study: NATO)دگرگونیهای ژئوپلیتیکی و تحول در مأموریت، ساختار و کارکرد نهادهای بینالمللی (نمونة موردی: ناتو)568957265FAالهه کولاییـ استاد علوم سیاسی، دانشگاه تهرانماندانا تیشهیارـ دانشجوی دکترای روابط بینالملل، دانشگاه جواهر لعل نهرو، هندوستانJournal Article20070209After the collapse of the Soviet Union, and the end of the cold war, many observed that the institutions and structures of the old order, including the North Atlantic Treaty Organization (NATO) will be disintegrated. In contrary to the abolishment of The Warsaw Pact, NATO remained and has been reconstructed. The waves of unrest and turbulence in East Europe were an important factor to this event. This paper has used descriptive-analytic method to see the impacts of changing geopolitical arena on NATO. <br /> با تجزیة اتحاد شوروی و پایان یافتن نظام دوقطبی و جنگ سرد انتطار میرفت همة نهادها و ساختارهای برآمده از آن نیز از میان بروند، اما برخلاف انحلال پیمان ورشو ازسوی روسیه و اعضای سابق اردوگاه کمونیسم، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نَهتنها منحل نشد، بلکه با تأکید بر ناآرامیها و بحرانهای سیاسی- اقتصادی- اجتماعی در شرق اروپا (بالکان) و مناطق مختلف اوراسیای مرکزی بهزودی خود را برای ایفای وظایف جدید آماده ساخت. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که دگرگونیهای ژئوپلیتیکی بر مأموریت، ساختار و کارکرد نهادهای بینالمللی چه تأثیری داشته؟ این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهرهگیری از منابع متعدد انجام شده است. در این نوشتار پیامدهای دگرگونیهای ژئوپلیتیکی پایان قرن بیستم بر نهادهای جهانی با تمرکز بر ناتو ارائه شده است.انجمن ژئوپلیتیک ایرانفصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک1735-43312520060923Geopolitical Situation and Social Insecurity (Case Study: Khaf and Roshtkhar in the east of Iran)موقعیت ژئوپلیتیک و ناامنی اجتماعی (مورد: شهرستانهای خواف و رُشتخوار در شرق ایران)9012157266FAغلامحیدر ابراهیمبای سلامیـ استادیار برنامهریزی اجتماعی، دانشگاه تهرانJournal Article20070414In a geopolitical approach, social insecurity in eastern part of Iran is considered as one of the main threatening issues which endanger national security in Iran. This paper has focused on assessing the relationship between geopolitical situation and social insecurity in Khaf and Roshtkhar, the first one is a border-city in the neighborhood of Afghanistan and the second is a non-border city. Indicators such as murder, hijacking, violence, and corruption have been considered to achieve a working definition of social insecurity. Independent variables are defined using indicators such as distance from international borders, existence of police stations, population density, and mountainside or non-mountainside habitations. The resulting data was analyzed by SPSS and GIS software to see how social insecurity was affected by Geopolitics situation of Khaf and Roshtkhar. There is a meaningful relationship between geopolitical situation and social insecurity. <br /> در رویکردی ژئوپلیتیک، ناامنی اجتماعی در مناطق شرقی کشور یکی از مسائل اصلی است که امنیت ملّی ایران را خدشهدار و تهدید میکند. برایناساس، پژوهش حاضر بهطور خاص به بررسی رابطه میان موقعیت ژئوپلیتیکی و میزان ناامنی اجتماعی در شهرستان مرزی خواف در مجاورت کشور افغانستان و شهرستان غیرمرزی رُشتخوار میپردازد. در تبیین نظری این مسئله، از رویکردهای اجتماعی، تاریخی، اقتصادی، بینالمللی و ژئوپلیتیکی - فضایی استفاده شده است. برای بررسی مسئله پژوهش، روش پیمایش و برای جمعآوری دادهها از تکنیک پرسشنامه بهرهبرداری شده است. در تعریف عملیاتی مفهوم ناامنی اجتماعی، معرِّفهایی چون قتل، آدمربایی، مجروحیت و خسارت مالی مورد توجه قرار گرفتهاند. متغیرهای مستقل با شاخصهایی چون فاصله از مرزهای بینالمللی، وجود پاسگاههای انتظامی، تراکم جمعیتی و موقعیت کوهپایهای یا غیرکوهپایهای بودن سکونتها تعریف شدهاند. در تحلیل دادهها، علاوه بر استفاده از ضریبهای همبستگی پیرسون و اتا و تحلیل رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرمافزارSPSS ، از نرمافزارGIS که بیشتر برای مدلسازی، تحلیل و نمایش اطلاعات مکانی و غیرمکانی (توصیفی) در حوزة جغرافیا بهکار میرود نیز استفاده شده است. یافتهها و نتایج پژوهش برحسب آزمون فرضیهها حاکی از آن است که رابطة معناداری میان موقعیت ژئوپلیتیکی که دربرگیرندة متغیرهای مستقل است و میزان وقوع ناامنی اجتماعی وجود دارد. مقدار ضریب تعیین (36/0) حاکی از آن است که متغیرهای مستقل درنظر گرفته شده توانستهاند 36 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند.انجمن ژئوپلیتیک ایرانفصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک1735-43312520060923Geopolitic and Religion:
Strategies and Transformationsژئوپلیتیک و مذهب در نظام بینالملل: راهبردها و تحولات12214857267FAرضا سیمبرـ دانشگاه گیلانJournal Article20070126This paper examines different interrelations between geopolitics and religion in international arena: what are the impacts and implications? In new approaches in geopolitics we can find the new traces for religion. Many scholars have discussed the issue from different orientations. Religion revivalism in the international system is moving forward: meanwhile secularism witnesses a decreasing role. The main argument here is to see how religious strategies can affect Westphalia system of nation-states, and transform the international system. So, it seems that understanding the system of interaction between religion and geopolitics can pave the way for understanding conflict management and confronting challenges and threats. The role of religion would be discussed in US as a case study.
نوشتار حاضر کنکاشی در تأثیرگذاریها و تأثیرپذیریهای متقابل ژئوپلیتیک و مذهب در نظام بینالملل است. در تحول دیدگاههای ژئوپلیتیک از کهنه به نو، آثار تأثیرگذاری مذهب را میتوان دید. بررسی این تحولات در توضیح رهیافتهای فکری و عملی سیاستگذاران بینالمللی حائز اهمیت بسیاری است. در این عرصه حرکت احیاگرانة مذهب بهشکل سریع و قدرتمندی شکل گرفته است و میتوان آن را بهعنوان روند سکولارزدایی نیز تعبیر نمود. نکتة قابل بررسی این است که چگونه رهیافتهای مذهبی میتوانند مرزبندیهای وستفالیایی را تحت تأثیر قرار دهند و بهاینترتیب فضای ژئوپلیتیک جهانی را دستخوش تغییر سازند. بنابراین بهنظر میرسد واکاوی تعامل متقابل مذهب و ژئوپلیتیک میتواند رهگشای فهم چالشها و تهدیدهای جهانی و نحوة مدیریت بحرانها باشد.
در این نوشتار به مذهب بهعنوان متغیر موردی اما مؤثر در تحول نگرش ژئوپلتیک آمریکا نیز اشاره میشود. برایناساس نومحافظهکاران آمریکایی سرانجام در عرصة سیاسی این کشور سلطه یافته و از طرف مسیحیان دست راستی نیز مورد حمایت و پشتیبانی قرار گرفتند. بهعلاوه دیدگاه مذهبی بوش رئیس جمهور آمریکا نیز بهعنوان متغیر مؤثر دراینباره نقش آفرینی نموده است.
انجمن ژئوپلیتیک ایرانفصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک1735-43312520060923Geopolitical Weight and Regional Power System (Case Study: SouthWest of Asia)وزن ژئوپلیتیکی و نظام قدرت منطقهای (بررسی موردی: جنوب غرب آسیا)14919357268FAهادی اعظمیـ استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20070911Evaluation of the countries national power requires the assessment of different factors including economical, social, political, territorial, military, cultural, scientific, and international. The total scores of these factors could be used to assess the degree and level of national power of a given country. The calculation of geopolitical weight could help the authorities for policy making in variety of different issues. From a geopolitical approach, the evaluation of national power is usually considered as a challenging problem. Yet this paper attempts to propose a new model to calculate and to classify the geopolitical weight of the countries according to their social, political, cultural, and territorial, and other factors and indicators. <br /> سنجش قدرت ملّی کشورها مستلزم ارزیابی و محاسبة مؤلفهها و عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، سرزمینی، نظامی، فرهنگی، علمی و فرامرزی کشورهاست که محاسبة مجموع امتیازات این عوامل نشانگر میزان و سطح قدرت ملّی و تعیین جایگاه آنها در کشورها و در سطح منطقهای و قارهای است. با مشخص شدن وزن و جایگاه ژئوپلیتیکی کشورها، آنها میتوانند برای رسیدن به اهداف برنامهریزیشده، در راستای تأمین توسعه، رفاه، امنیت و منزلت درخورتوجه در مقایسه با کشورهای پیرامونی خود، تدابیر لازم را بیندیشند. اگرچه سنجش قدرت ملّی کشورها کار سادهای نبوده و از آن بهعنوان معضلی در جغرافیای سیاسی یاد میشود، اما در مقالة حاضر سعی شده با ارائه نوعی روش و مدل، گامی در راستای این مهم برداشته شود.<br />در این تحقیق، از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده و با طراحی مدل سنجش ماتریسی، وزن ژئوپلیتیکی کشورها براساس شاخصها و عناصر مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سرزمینی و غیره محاسبه و پس از آن کشورها در سطوح مختلف قدرت طبقهبندی شدهاند.