TY - JOUR ID - 66683 TI - تحلیل ژئوپلیتیکی رقابت های ایران و ترکیه متأثر از تحولات خاورمیانه از سال 2011 میلادی JO - فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک JA - IGQ LA - fa SN - 1735-4331 AU - روحی دهبنه, مجید AD - استادیار علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 14 IS - 49 SP - 113 EP - 147 KW - رقابت منطقه‌ای KW - رقابت ژئوپلیتیکی KW - رقابت ژئواکونومیکی KW - رقابت ژئوکالچری KW - رقابت غیراستراتژیک DO - N2 - فضای خاورمیانه از سال 2011 با تغییرات و دگرگونی‌های مهمی مواجه شده است. یکی از آثار مهم این دگرگونی‌ها که پویش منطقه‌ای خاورمیانه را تعریف کرده است، رقابت‌ و منازعه سه ضلعی شکل گرفته بین ایران، عربستان سعودی و ترکیه است که از زوایای مختلفی قابل تبیین و ارزیابی است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد از دو نوع رقابت متصور بین دولت‌ها؛ یعنی رقابت استراتژیک و رقابت غیراستراتژیک، ماهیت و یا چیستی رقابت بین ایران و ترکیه را می‌توان رقابتی غیراستراتژیک نامید؛ بدین معنی که دو طرف، یکدیگر را خصم و تهدیدی علیه امنیت ملی خویش تصور ننموده‌اند، ولی به​دلایل ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک درگیر رقابتی مکانی (بر سر سرزمین، منابع)، موقعیتی (بر سر قدرت نسبی، موقعیت سیاسی- اقتصادی و نفوذ سیاسی بر منطقه) و رقابتی ایده‌ای (بر سر تحمیل و یا القای ایدئولوژی خود) شده‌اند. گرچه شروع این رقابت‌ها به​صورت جدی‌تر از سال 2003 میلادی و از عراق  پس از صدام آغاز شد، اما با رسیدن عرصه تحولات به سوریه، با توجه به نگرانی‌ها و الزامات ژئوپلتیکی و ایدئولوژیک شدید دو بازیگر، رقابت شکل عمیق‌تری به​خود گرفت؛ به​گونه‌ای که در یک فضای رئالیستی درگیر رقابت بر مبنای  برد– باخت شدند.    UR - https://journal.iag.ir/article_66683.html L1 - https://journal.iag.ir/article_66683_d38b56b6352af522433c1692084a66ca.pdf ER -