نقش مذهب در گسترش حوزه نفوذ مطالعه موردی: تشیع و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

- دانش آموخته جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

موضوع مورد بررسی در این پژوهش چگونگی نقش‌آفرینی پدیده مذهب در زمینه‌ی گسترش حوزه‌ی نفوذ یک کشور است. منظور از مذهب، طیفی از اعتقادات، علائق، گرایش‌‌ها  و آرمانهای مردم و مسئولین یک کشور را در بر می‌گیرد و همچنین عملکردها و فعالیت‌هایی را که رنگ و بوی مذهبی دارند و یا با پشتوانه اعتقادات مذهبی شکل می‌گیرند را شامل می‌شود. منظور از حوزه‌ی نفوذ نیز شکل‌گیری فضاهایی برای حضور مرئی و نامرئی یک کشور است تا بتواند ارزش‌های مد نظر خود را ترویج نماید. به‌عبارتی دیگر ایجاد حوزه‌ی نفوذ به منزله‌ی امکان نقش‌آفرینی یک کشور در خارج از مرزهایش قلمداد می‌شود و گسترش آن با تداوم نگرش‌های مثبت گروهها، جوامع و شهروندان دیگر کشورها نسبت به عملکرد آن کشور اتفاق می‌افتد.
در این تحقیق، مذهب تشیع و کشور ایران به‌عنوان مورد انتخاب شده‌اند. بنابراین از نظر مقطع زمانی، سالهای پس از انقلاب اسلامی (از سال 1357 به بعد) را شامل می‌شود؛ یعنی زمانی که مذهب شیعه ماهیت سیاسی پیدا کرد و باعث شد تا دولت جمهوری اسلامی با ماهیت دینی و مذهبی به‌عنوان یک بازیگر مهم در صحنه‌ی بین‌المللی نمایان شود.
روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات مبتنی بر اسناد، مدارک، آمار و ... مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتیجه‌ی پژوهش نشان داد که پدیده مذهب در صورت فراهم شدن برخی شرایط، نقش قابل توجهی در گسترش حوزه نفوذ ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Role of Religion in Expansion of Sphere of Influence Case Study: of Shiism and Iran

نویسنده [English]

  • Seyed Abbas Ahmadi
- Ph.D Graduated of Political Geography, Trbiat Modares University, Tehran
چکیده [English]

The major thrust of the present paper is to study the role of religion in the expansion of sphere influence of a country. What is meant by religion is an spectrum of beliefs, interests, inclinations, and ideals of the people and officials of a country as well as the activities and functions that are religious or are formed with the support of religious beliefs. What is meant by sphere of influence is the spaces that are created for the visible and invisible presence of country enabling it to promote its values.
The present paper is an attempt to study the role of Shiism for Iran's role in international arena after the victory of the Islamic Revolution in 1979.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religion
  • Sphere of Influence
  • Iran
  • Shiism
  • Geopolitics